Greekdl.com

«Πράσινο φως» για την οριστική διαγραφή διαφόρων Γενικών Ορων Συναλλαγών (ΓΟΣ) που χρησιμοποιούν καταχρηστικά οι τράπεζες, γιατί οδηγούν σε αδικαιολόγητες επιβαρύνσεις και υπέρμετρες χρεώσεις χιλιάδων καταναλωτών, σε σωρεία συναλλαγών για στεγαστικά δάνεια, πιστωτικές κάρτες, καταθετικούς λογαριασμούς κ.λπ., ανάβει με χθεσινή απόφασή της η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας.


Το ανώτατο δικαστήριο επικύρωσε την καταχρηστικότητα πολλών τραπεζικών ΓΟΣ και απέρριψε την προσφυγή 15 τραπεζών που ζητούσαν να ακυρωθεί υπουργική απόφαση, η οποία επιχειρούσε να επιβάλει την εκτέλεση διαφόρων δικαστικών αποφάσεων (του Αρείου Πάγου, Εφετείου κ.λπ.) στις οποίες αρνούνταν να συμμορφωθούν τα πιστωτικά ιδρύματα, συχνά μεταλλάσσοντας το περιεχόμενό τους.

Η Ολομέλεια ΣτΕ, με ομόφωνη απόφασή της (1210/10), υιοθετώντας εισήγηση του συμβούλου Επικρατείας Δ. Σκαλτσούνη, έκρινε ότι είναι σύμφωνο με το Σύνταγμα ο νόμος για την προστασία των καταναλωτών (ν. 2251/94), καθώς επίσης ότι είναι συνταγματικά θεμιτή η παρέμβαση της πολιτείας προκειμένου να καθορίσει τους όρους και τις προϋποθέσεις προσαρμογής της συναλλακτικής συμπεριφοράς των τραπεζών προς το δεδικασμένο που απορρέει από αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις.

Αποκρούοντας τους ισχυρισμούς των τραπεζών για παραβίαση των συνταγματικών διατάξεων που κατοχυρώνουν την οικονομική ελευθερία, το ΣτΕ έκρινε ότι η πολιτεία μπορεί να επιβάλλει θεμιτά περιορισμούς στην ιδιωτική οικονομική πρωτοβουλία, αφού δεν μπορεί να αναπτύσσεται σε βάρος της ελευθερίας, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας ή με βλάβη της εθνικής οικονομίας. Δέχθηκε δε ότι οι περιορισμοί δεν μπορούν να φθάνουν μέχρι σημείου να γίνονται υπέρμετρα δυσχερείς για την επιχειρηματική δραστηριότητα και να εξαρτάται από αυτούς η επιβίωση μιας επιχείρησης. Εκρινε δε ότι λόγοι δημοσίου συμφέροντος δικαιολογούν την παρέμβαση της πολιτείας για να διαγραφούν οι συγκεκριμένοι ΓΟΣ ως καταχρηστικοί.

«Ομπρέλα» για τους καταναλωτές
Ποιοι από τους όρους κρίθηκαν ως καταχρηστικοί

Με βάση την απόφαση του ΣτΕ πρέπει να διαγραφούν από στεγαστικά δάνεια ΓΟΣ που κρίθηκαν καταχρηστικοί μετά από συλλογικές αγωγές της ΕΚΠΟΙΖΩ, γιατί με εντελώς αόριστο και ιδιαίτερα επιβαρυντικό για τους καταναλωτές τρόπο, πρόβλεψαν έξοδα «χρηματοδότησης», «προέγκρισης δανείου», «εξέτασης αιτήματος δανείου», κλιμακούμενα ανάλογα με το ποσό. Διαγραφή και αλλαγή με σαφή προσδιορισμό στοιχείου χρειάζονται ΓΟΣ που επέβαλλαν πληρωμή ποσών για προμήθειες, έξοδα φακέλου κ.λπ., ενώ πρέπει να διαγραφεί ΓΟΣ που έδινε στις τράπεζες δικαίωμα να καταγγείλουν δανειακές συμβάσεις μόλις ο καταναλωτής καθυστερούσε να πληρώσει οποιαδήποτε δόση (ή τόκους, έξοδα), αλλά και να πάρουν πίσω το ανεξόφλητο ποσό του δανείου μαζί με τόκους υπερημερίας.

Διαγραπτέοι είναι ΓΟΣ που επέτρεπαν στις τράπεζες:

* Να υπολογίζουν τόκους με βάση 365 μέρες αντί των 360 του ημερολογιακού έτους, γεγονός που τους απέφερε αθροιστικά τεράστια ποσά από το σύνολο των δανειοληπτών.
* Να εισπράττουν σε δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο αποζημίωση (penalty) σε περίπτωση πρόωρης εξόφλησης ίσης με το 2,5% του πρόωρα καταβαλλόμενου κεφαλαίου.
* Να υποχρεώνουν τον εγγυητή δανείου να παραιτείται από όλα τα ευεργετήματα που του δίνει ο Αστικός Κώδικας.
* Παρ’ όλο που έχουν εγγράψει προσημείωση υποθήκης στο ακίνητο με εγγυητή τρίτο πρόσωπο, να βάζουν ως πρόσθετη ασφάλεια την εκχώρηση στα πιστωτικά ιδρύματα των ενοικίων σε ακίνητο εκμισθωμένο από τον δανειολήπτη.

Στις πιστωτικές κάρτες πρέπει να διαγραφούν ΓΟΣ που επέτρεπαν στις τράπεζες:

* Να εισπράττουν προμήθεια όταν ο καταναλωτής έκανε ανάληψη μετρητών με κάρτα.
* Να χρεώνουν τους καταναλωτές με ποσά προμήθειας ή εξόδων ακόμα και για βεβαίωση οφειλών.
* Να αναπροσαρμόζουν μονομερώς, χωρίς προηγούμενη ενημέρωση του καταναλωτή, την ετήσια συνδρομή της κάρτας.
* Να καταγγέλλουν χωρίς προειδοποίηση ή αιτιολογία τη σύμβαση της κάρτας ή να τροποποιούν μονομερώς τους όρους χρήσης.
* Να υποχρεώνουν τους καταναλωτές να αποδέχονται όλες τις συναλλαγές του μηνιαίου λογαριασμού, εάν δεν αμφισβητήσουν μέσα σε σύντομες προθεσμίες και με βάσιμες αντιρρήσεις κάποια αγορά.

Στις καταθέσεις πρέπει να διαγραφεί ο ΓΟΣ που επέτρεπε στις τράπεζες να χρεώνουν με έξοδα κίνησης όποιον καταθετικό λογαριασμό δεν ξεπερνά ένα ποσό που προσδιόριζε διαφορετικά κάθε πιστωτικό ίδρυμα (στους μικρούς λογαριασμούς συνήθως).